Quân đội Trung Quốc có thể sẽ vất vả đối phó với nhu cầu tăng cường giám sát và chặn đón nếu họ cố áp đặt luật lệ trên khu vực phòng không mới ở Hoa Đông. Khu vực đó bao gồm các đảo không người Trung Quốc đang tranh chấp với Nhật Bản.
Các nhà phân tích quân sự và ngoại giao của khu vực nói mạng lưới ra-đa phòng không, máy bay giám sát và chiến đấu cơ của Trung Quốc sẽ hoạt động rất căng nếu họ thực hiện tuần tra sâu rộng trên khu vực định dạng phòng không Hoa Đông. Khu vực này có diện tích xấp xỉ hai phần ba nước Anh.
Một số khác lại nhận xét ngay cả hoạt động giới hạn cũng có thể làm tăng căng thẳng của khu vực vốn đã rất nhạy cảm này – và đúng ý Trung Quốc muốn tăng áp lực với Nhật Bản.
Thử thách được chấp nhận
Hai máy bay B52 không vũ khí của Mỹ trong một nhiệm vụ luyện tập đã bay qua các hòn đảo tranh chấp hôm thứ hai mà không báo gì với Bắc Kinh. Các hãng hàng không chính của Nhật phớt lờ các luật đó khi các chuyến bay của họ qua không phận này hôm thứ tư từ Nhật tới Đài Loan.
Máy bay trinh sát P3C Orion của Hàn Quốc hôm 26/11 đã bay qua khu vực trong nhiệm vụ tuần tra định kỳ. Cũng vậy, máy bay quân sự của Nhật đã bay vào vùng này theo các nhiệm vụ tuần tra định kỳ từ trước. Cả hai trường hợp không xẩy ra sự cố gì.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói họ đã giám sát toàn bộ quá trình bay của các máy bay ném bom. Lầu Năm Góc nói các máy bay đó không bị quan sát cũng không được liên lạc từ phía máy bay Trung Quốc.
Một nguồn tin chính phủ Nhật nói quân đội Trung Quốc vẫn không có đủ ra-đa và chiến đấu cơ để giám sát một khu vực có diện tích lớn như vậy trên không phận quốc tế. Dù rằng họ đã phát triển nhanh chóng sau nhiều năm đầu tư ngân sách tăng với mức hai con số.
“Trung Quốc không thực hiện nó (vùng ADIZ) đầy đủ vì họ không có đủ nguồn lực… nhưng họ sẽ cố dọa các nước nhỏ hơn,” theo nguồn tin cho biết, người từ chối được lộ danh tính vì không được phép bình luận với báo giới về vấn đề này.
Mặc dù Trung Quốc sở hữu một mạng lưới giám sát rộng lớn bao gồm ra-đa trên tàu, vẫn còn những lỗ hổng, theo ông Christian Le Miere, một chuyên gia quân sự ĐôngÁ ở Học viện Quốc tế Nghiên cứu Chiến lược ở London.
“Vẫn chưa rõ ràng họ định áp đặt luật lệ khu vực đó như thế nào,” ông nói. “Có thể nó chỉ là một đòn gió để phục vụ mục đích chính trị.”
Không phải là vùng cấm bay
Việc thiết lập vùng ADIZ đã làm nổi lên làn sóng chỉ trích từ Washington và Tokyo, với cả hai nước buộc tội Bắc Kinh đang cố thay đổi hiện trạng khu vực.
Một số chuyên gia nói hành động này nhằm xói mòn tuyên bố kiểm soát hành chính của khu vực, bao gồm cả các hòn đảo tí hon không người ở được biết đến ở Trung Quốc là Điếu Ngư còn Nhật gọi là Senkaku.
Nhật Bản và Hoa Kỳ đều có các khu vực phòng không riêng của mình nhưng chỉ đòi hỏi máy bay vào đó phải trình kế hoạch đường bay và tự nêu danh nếu định đi qua không phận quốc gia.
Gary Li, một nhà phân tích cao cấp ở Bắc Kinh thuộc nhóm cố vấn HIS Aerospace, Defense and Maritime, nói ông không tin Trung Quốc sẽ lặp lại trên không chiến thuật dùng trên biển. Họ đã luân phiên giữ tàu bảo vệ bờ biển ở vùng gần các hòn đảo tranh chấp.
“Tôi nghĩ nó sẽ là kiểu Trung Quốc cho máy bay hoạt động đủ lâu để hỗ trợ quan điểm của họ. Chứ duy trì thường trực trên không 24/24 rất hao kiệt tài nguyên với bất cứ quân đội nào.”
Ông nói, “bạn phải nhớ nó không phải là vùng cấm bay – Trung Quốc không phải duy trì các đội tuần tra dày đặc để thể hiện tồn tại của họ.”
Tàu tuần tiễu của Trung Quốc và Nhật Bản đã thỉnh thoảng theo đuôi nhau gần các hòn đảo nhỏ đang tranh chấp nhiều tháng, đã làm gợi nỗi lo một sự cố có thể biến thành xung đột.
Mặc dù Trung Quốc đã cải thiện đáng kể chất lượng và số lượng các máy bay giám sát trong hải quân và không quân suốt thập kỷ vừa rồi, Li tin rằng các ra-đa phòng thủ không phận bờ biển sẽ được dùng cho theo dõi thường xuyên khu vực này.
Máy bay –dù là giám sát hay chiến đấu cơ - sẽ chủ yếu được dùng cho các nhiệm vụ cụ thể.
Thật vậy, chú ý dường như tập trung vào các sân bay và trạm ra-đa bờ biển quanh Thượng Hải được đặt ở các vị trí chiến lược gần phía trên của vùng ADIZ.
Các phân tích thương mại hay nghiên cứu độc lập về quá trình huy động hàng không hải quân và không quân Trung Quốc cho thấy tập trung các máy bay giám sát cùng với các phi đội chiến đấu cơ J10 tự sản xuất và Su30 mua của Nga.
Ước tính 45 máy bay giám sát là biến thể của mẫu Y8 địa phương, bay đường dài, trang bị cho các nhiệm vụ khá nhau như tuần tiễu cảnh báo sớm, thu thập tình báo điện tử cũng như giám sát tàu biển, tàu ngầm.
Chú ý của khu vực đặc biệt tập trung vào bốn máy bay lớn hơn KJ2000 Hệ thống kiểm soát và cảnh báo trên không (AWACS), đươc chuyển đổi từ các máy bay Il76 của Nga, đặt ở tỉnh Jiangsu, cạnh Thượng Hải và trong tầm với tới Nhật và Đài Loan.
“Chúng tôi không nghĩ các máy bay AWACS Trung Quốc có khả năng đạt chuẩn của Hoa Kỳ và các đồng minh,” một cố vấn quân sự châu Á ở Hong Kong nói.” Nhưng chúng ta chắc chắn là họ đang tiến gần và bất cứ chiến dịch áp đặt luật kéo dài nào cũng có thể mang chúng vào cuộc, nên chúng tôi theo dõi chúng rất kỹ.”
“Không bay biểu diễn”
Hành vi của các phi công Trung Quốc trong các chiến dịch kéo dài như vậy cũng đang thu hút chú ý – với quan chức Hoa Kỳ đặc biệt lo lắng về rủi ro tính nhầm hoặc tai nạn.
Những ngày phi công chiến đấu cơ Trung Quốc có thể bay gần cảnh cáo máy bay Mỹ phần lớn đã chấm dứt khi một người đã chết trong va chạm với máy bay Mỹ năm 2001.
Phi công quân đội Mỹ nói các đồng nghiệp Trung Quốc nói chung đã dừng các trò lái lập lờ trong các đợn chặn máy bay sau vụ va chạm chết người ở Biển Đông đã làm nổ ra khủng hoảng quan hệ Trung – Mỹ.
“Bạn không còn thấy nhiều vụ lái linh tinh như trước kia nữa,” một phi công nói. “ Khi Trung Quốc có thêm nhiều máy bay phi công của họ đã trở nên chuyên nghiệp hơn.”
Vừa nhấn mạnh là vùng ADIZ sẽ còn ở lại, các quan chức và sĩ quan Trung Quốc đã nhấn mạnh là họ sẽ phối hợp đầy đủ với luật pháp quốc tế.
Cố vấn hải quân cao cấp, Chuẩn Đô đốc Yin Zhuo, phát biểu với đài truyền hình quốc gia CCTV là bắn rơi máy bay trong không phận quốc tế là bất hợp pháp.
“Khi anh tiến vào không phận của ta thì chúng ta có thể bắn rụng anh” ông nói. “Nhưng trước hết tôi cũng sẽ cảnh báo trước: Nếu anh không báo cáo mà cứ tiến vào không phận lãnh thổ chúng tôi, chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp mạnh.”
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng không xác nhận với Reuters là liệu máy bay ngăn chặn của Trung Quốc có trang bị vũ khí không khi bay trên vùng này.
“Với các vật thể bay không xác định hoặc có tính đe dọa, phe Trung Quốc sẽ tùy theo tình huống cụ thể, xác định đầy đủ, giám sát… và kiểm soát các biện pháp xử lý nó,” phát ngôn viên đó nói.
“Chúng tôi hy vọng là các bên liên quan sẽ chủ động phối hợp trước để cùng duy trì an ninh bay.”
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét